“`html

Türkiye’deki Hayvan Barınaklarının Durumu Üzerine Kritik Rapor

Hayvan Hakları İzleme Komitesi ve Yaşamdan Yana Derneği, tüm belediyelere yönelik bilgi edinme taleplerinin sonuçlarını değerlendirerek, Türkiye’deki hayvan barınaklarının hangi koşullarda faaliyet gösterdiğini ortaya koyan bir rapor yayımladı. Bu rapor, 2022 yılında yürürlüğe giren ve sokak hayvanlarının barınaklara alınmasının ardından yaşama alanlarına geri bırakılmamalarını düzenleyen 7527 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’ndaki eksiklikleri vurgulamakta; aynı zamanda barınak koşullarını, bilgi edinme hakkının ihlalini ve şeffaflık gerekliliğini ele almaktadır.

Bilgi Edinme Talepleri ve Sorular

Yapılan çalışmalar sonucunda toplamda 1408 belediyeye CİMER üzerinden bilgi edinme başvurusu gerçekleştirildi. Bu başvurularda şu sorular yöneltildi:

1. Belediyenize ait ruhsatlı veya ruhsatsız bir hayvan bakımevi mevcut mu?
2. Mevcut ise, bakımevinde görevli veteriner hekim, tekniker ve diğer personel sayısı nedir?
3. Hayvan bakımevinizin toplam hayvan kapasitesi nedir? (Kedi ve köpek olarak ayrı ayrı belirtiniz.)
4. Hayvan bakımeviniz ziyaretçilere açık mı? Açıksa, ziyaret gün ve saatleri nelerdir?
5. Eğer bir hayvan bakımeviniz yoksa, veteriner işleri müdürlüğü dışında farklı bir birimle hayvan toplama işlemi yapmakta mısınız?
6. Toplanan hayvanlar hangi bakımevine götürülmektedir?

Raporun Öne Çıkan Verileri

Başvurulara yanıt veren 1111 belediyeden 273’ünün barınağı bulunduğu, 838’inin ise barınaklarının olmadığı bilgisi geldi. Ayrıca, 273 belediye barınağının en az 26’sının ruhsatsız olduğu belirlendi; ruhsatlı veya ruhsatsız olarak belirtilmeyen barınak sayısının 247 olduğu hesaplandı.

Alınan verilere göre, barınakların toplam hayvan kapasitesi 89.451 olarak bildirildi. “Katliam Yasası” olarak adlandırılan düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle birlikte, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre Türkiye’de yaklaşık 4 milyon köpek bulunduğu iddia edilmekte ve hayvanların yaşam alanlarına bırakılmasına engel teşkil eden bu yasanın uygulanabilirliği sorgulanmaktadır.

Barınakların Ziyaret Şartları

Barınağı olduğunu beyan eden 273 belediyeden 54’ünün ziyaret şartlarına dair bilgi vermediği, 5 belediyenin yalnızca talep üzerine ziyaretçi kabul ettiği, 8 belediyenin ise tamamen kapalı olduğu tespit edilmiştir. 206 belediye ise belirli günlerde ziyaretçilere açıktır. Bu durum, barınakların sivil toplum denetiminden uzak olmasına yol açmakta ve sorunlu uygulamaların devam etmesine zemin hazırlamaktadır.

Ölümler Artabilir

Belediye barınaklarındaki toplam personel sayısının 2.228, veteriner hekim sayısının 711 ve veteriner tekniker sayısının 358 olduğu belirtilmekte. Türkiye genelinde 4 milyon köpek bulunduğu öne sürülse de yalnızca 711 veteriner hekimin varlığı, hayvanların sağlık hizmetlerine erişimini kısıtlamaktadır. Veteriner hekimleri, hastalık, açlık ve hijyen eksikliği nedeniyle barınaklarda ölümlerin artmasına sebep olacak sorunları çözme noktasında yetersiz kalmaktadır.

Bilgi Edinme Hakkı İhlalleri

Raporda, Bilgi Edinme Hakkı’nın ihlalleri de dikkat çekmektedir. Belediyelerin çoğu ya bilgi taleplerine yanıt vermemekte ya da hukuka aykırı gerekçeler sunarak sorguları yanıtsız bırakmaktadır. Özellikle sahipsiz hayvanların durumu ile ilgili verilerin “özel çalışma gerektirdiği” ifadesiyle paylaşılmaması dikkat çekmektedir.

Çözüm Önerileri

Raporun sonuçları, kısırlaştırma ve aşılama programlarının hızlandırılması gerektiğini vurgulamakta. Ayrıca, sadece hayvanların sokakta yaşamasını sağlamak amacıyla kedi ve köpeklerin barınaklara alınması yerine, kısırlaştır-aşılat-yerinde yaşat modelinin benimsenmesi önerilmektedir. Hayvan refahını artıracak tedbirlerin alınması ve merdiven altı üretim ile internetten hayvan satışının yasaklanması gerektiği ifade edilmektedir.

“`